თანამედროვე მსოფლიო უსაფრთხოების სხვადასხვა გამოწვევის წინაშე დგას. სწრაფი განვითარების და ინფორმაციის ეპოქაში კონვენციური ომების გარდა სახეზეა ჰიბრიდული ომები, კიბერ შეტევები, ბირთვული იარაღის გავრცელების საშიშროება, ტერორიზმი და ტერორიზმის ხელშემწყობი სახელმწიფოების აგრესიული მოქმედებები, ავტოკრატიული სახელმწიფოების ლიდერების მიერ ინიცირებული სამხედრო მოქმედებები, არარეგულარული საომარი აქტივობები. აშკარაა, რომ ცივი ომის დასრულებამ ვერ მოიტანა ფუკუიამასეული „ისტორიის დასასრული“. უფრო მეტიც, პოლიტიკური კულტურის, დემოკრატიული ინსტიტუტების, ადამიანის უფლებების დაცვის მექანიზმების განვითარების და მეცნიერების უპრეცენდენტო წინსვლის შედეგად არათუ არ დამყარდა მშვიდობა და სტაბილურობა მსოფლიოში, არამედ კიდევ უფრო მრავალფეროვანი გახდა შეიარაღებული კონფლიქტების სახეობები. ბოლო წლების და თვეების მოვლენები ცხადყოფს, რომ ადამიანები უსაფრთხოდ თავს ვერ გრძნობენ ვერსად, მათ შორის, განვითარებული დასავლური სახელმწიფოს დედაქალაქებშიც კი.
გლობალური საფრთხეების გარდა გეოპოლიტიკური მდებარეობიდან გამომდინარე უსაფრთხოების საკითხები ერთ-ერთი უმთავრესია საქართველოს დღის წესრიგში. ტერიტორიის 20% ოკუპაციის პირობებში რუსეთი აგრძელებს და აფართოებს ჩვენი ქვეყნის ანექსიას. არასტაბილურობა ჩრდილოეთ კავკასიაში, კონფლიქტი ყარაბაღში, ტერორისტული ორგანიზაციების სამოქმედო თეატრთან ტერიტორიული სიახლოვე კიდევ უფრო ზრდის რისკებს. ხელისუფლების უმოქმედობის შედეგად საქართველო აღარ არის საერთაშორისო დღის წესრიგში. საქართველოს სასიცოცხლო ინტერესების მიმართ პარტნიორების მხრიდან ყურადღება მკვეთრად შემცირებულია.
ჩერჩილმა თქვა, ნებისმიერი კრიზისი – ახალი შესაძლებლობების დასაწყისია. არსებული რთული ვითარება არ უნდა გახდეს ხელების ჩამოშვების საფუძველი. ბევრი ადამიანის ფუნდამენტური ნააზრევი და სახელმწიფოების ისტორიული გამოცდილება გვკარნახობს, რომ გამარჯვებისათვის გადამწყვეტია მტკიცე ნება, მოტივაცია და ინფორმაციის ფლობა და არა რესურსები. ამიტომ აუცილებელია პრინციპული, თანამიმდევრული და სწორი მოქმედება, რომელიც ეფუძნებება ცოდნას და განათლებას.
უსაფრთხოების სფერო, თანამედროვე სტრატეგიული და სამხედრო აზროვნება საუკუნეების განმავლობაში ყალიბდებოდა სხვადასხვა მოაზროვნის ნაშრომების და ისტორიული მოვლენების, სახელმწიფოების და ერების გამოცდილების გათვალისწინებით. სწორედ დასავლური ხედვებიდან და საქართველოს გეოგრაფიული თუ სხვა თავისებურებებიდან გამომდინარე უნდა ჩამოვაყალიბოთ ჩვენი კონკრეტული ხედვა.
წლების განმავლობაში ამ თემის სიღრმისეული კვლევის საფუძველზე გთავაზობთ სტრატეგიული სწავლების კურსს და იმ საბაზისო ლიტერატურას, რომელიც აუცილებელია გადაწყვეტილების მიმღებ და ამ სფეროში ჩართული ადამიანებისათვის, აგრეთვე, სტუდენტებისათვის, რომლებსაც გადაწყვეტილი აქვთ საკუთარი საქმიანობა საქართველოს უსაფრთხოებას და თავდაცვას დაუკავშირონ.
ეს კურსი მოიცავს სამხედრო მოქმედებების კვლევას, სტრატეგიულ აზროვნების, ისტორიის, თანამედროვე ტენდენციების, ტაქტიკის, დაზვერვის, სამხედროების მორალურ-ფსიქოლოგიური ასპექტების, სამოქალაქო-სამხედრო ურთიერთობების შესწავლას და შედარებით ანალიზს, კრიტიკულ მიდგომებს, აგრეთვე ამ საკითხების ურთიერთმიმართებას პოლიტიკურ პროცესთან, საერთაშორისო ურთიერთობებთან, სოციალურ – ეკონომიკურ გარემოსთან და ზოგადად სახელმწიფოებრიობასა და სახელმწიფოს მშენებლობასთან.
გარდა ამისა, მე და ჩემი მეგობრები ვახორციელებთ იდეას ხელი შევუწყოთ ამ წიგნების თარგმნის პროცესს. მაგალითად, კლაუზევიცის ფუნდამენტურ ნაშრომს „ომის შესახებ“ თავად მე ვთარგმნი და უახლოეს მომავალში დავიწყებთ ამ თარგმანის გამოქვეყნებას ამ ბლოგზე. სექტემბერში მზად იქნება ცნობილი ავტორების – ელიოტ კოენის და მარტინ ვან კრევალდის წიგნებიც. ამავე დროს, მოხარული ვიქნებით, თუ ამ პროცესში მაქსიმალურად ბევრი ადამიანი ჩაერთვება და მხარდაჭერას გაუწევს ამ ინიციატივას.
სამხედრო სტრატეგიული კურსი
ომის საფუძვლები და მიმოხილვა/The origins of War and Overview
- Quincy Wright – A Study of War
- Geoffrey Blainey – The Causes of War
- Michael Eliot Howard – The Causes of War, Revised and Enlarged Edition
- Azar Gat – War in Human Civilization
- Lawrence Freedman –War
სტრატეგიული აზროვნება/Strategic Thought
- Carl von Clausewitz – On War
- Sun Tzu – The Art of War
- Antoine-Henri Jomini – The Art of War
- Antulio J. Echevarria II – Clausewitz and Contemporary War
- H. Liddell Hart – Strategy: The Indirect Approach
- John Baylis, James J. Wirtz, Colin S. Gray – Strategy in the Contemporary World: An Introduction to Strategic Studies
-
Colin S. Gray – The Strategy Bridge: Theory for Practice
- Peter Paret – Makers of Modern Strategy from Machiavelli to the Nuclear Age
- Lawrence Freedman – Strategy: A History
- Bernard Brodie – War and Politics
- William Murray, McGregor Knox, Alvin Bernstein – The Making of Strategy: Rulers, States, and War
- Michael I. Handel – Masters of War: Classical Strategic Thought
- Beatrice Heuser – The Strategy Makers: Thoughts on War and Society from Machiavelli to Clausewitz
- Martin van Creveld – The Transformation of War
- Gérard Chaliand(Editor), Gerald Challard – The Art of War in World History: From Antiquity to the Nuclear Age
- Colin S. Gray – Strategy and Politics
- Thomas Shelling – Arms and Influence
- Raymond Aron – Clausewitz: Philosopher of War
ისტორია/History
- M. Roberts, O. A. Westad – The History of the World
- Michael Eliot Howard –War in European History
- Victor Davis Hanson – The Western Way of War: Infantry Battle in Classical Greece
- Edward Luttwak – The Grand Strategy of the Byzantine Empire
- John Keegan – The Second World War
- Michael Oren – Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East
- David B. Ralston – Importing the European Army: The Introduction of European Military Techniques and Institutions in The Extra-European World, 1600-1914
- Mark Clodfelter – The Limits of Air Power: The American Bombing of North Vietnam
- John Keegan – A History of Warfare
სამხედრო მოქმედება/Combat
- Richard Holmes – Acts of War: Behavior of Men in Battle
- Jesse Glenn Gray – The Warriors: Reflections on Men in Battle
- Lord Moran – The Anatomy of Courage: The Classic WWI Study of the Psychological Effects of War
- John Keegan – The Face Of Battle: A Study Of Agincourt, Waterloo And The Somme
- Derek Leebaert – To Dare and to Conquer: Special Operations and the Destiny of Nations, from Achilles to Al Qaeda
- Dave Grossman – On Killing: The Psychological Cost of Learning to Kill in War and Society
სამხედრო ტექნოლოგია/Military Technology
- Robert L. O’Connell – Of Arms and Men: A History of War, Weapons, and Aggression
- Max Boot – War Made New: Technology, Warfare, and the Course of History, 1500 to Today
არარეგულარული საომარი მოქმედებები/Irregular warfare
- Ian F.W. Beckett – Modern Insurgencies and Counter-Insurgencies: Guerrillas and Their Opponents Since 1750
- Max Boot – Invisible Armies: An Epic History of Guerrilla Warfare from Ancient Times to the Present
- Sibylle Scheipers – Unlawful Combatants: A Genealogy of the Irregular Fighter
- David Kilcullen – The Accidental Guerrilla: Fighting Small Wars in the Midst of a Big One
ლოჯისტიკა/Logistics
- Martin van Creveld – Supplying War: Logistics from Wallenstein to Patton
დაზვერვა/Intelligence
- Abram N. Shulsky, Gary J. Schmitt – Silent Warfare: Understanding the World of Intelligence
- Michael Bar-Zohar, Nissim Mishal – Mossad: The Greatest Missions of the Israeli Secret Service
ომი, პოლიტიკა, დიპლომატია და სახელმწიფო მშენებლობა/War, Politics, Diplomacy and State building
- Robert D. Kaplan – The Revenge Of Geography: What the Map Tells Us About Coming Conflicts and the Battle Against Fate
- Henry Kissinger – Crisis: The Anatomy of Two Major Foreign Policy Crises
- Henry Kissinger – Diplomacy
- Samuel P. Huntington – The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order
- Francis Fukuyama –Political Order and Political Decay: From the Industrial Revolution to the Globalization of Democracy
- Dominique Moïsi – The Geopolitics of Emotion: How Cultures of Fear, Humiliation, and Hope are Reshaping the World
- Daron Acemoğlu, James A. Robinson – Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty
- Ian Bremmer – The J Curve: A New Way to Understand Why Nations Rise and Fall
უსაფრთხოების სწავლება/Security Studies
- Paul D.Williams – Security Studies: An Introduction
სამოქალაქო – სამხედრო ურთიერთობები/Civil – Military Relations
- Eliot A. Cohen – Supreme Command: Soldiers, Statesmen, and Leadership in Wartime
- Barry R. Posen – The Sources of Military Doctrine: France, Britain, and Germany Between the World Wars
- Samuel Huntigton – The Soldier and the State
წარსულის გაკვეთილები – კრიტიკული მიდგომები/Lessons learnt – critical approach
- Anthony D. McIvor – Rethinking the Principles of War
- Eliot A. Cohen – Military Misfortunes: The Anatomy of Failure in War
- Jeffrey Record –Making War, Thinking History: Munich, Vietnam, and Presidential Uses of Force from Korea to Kosovo
- Richard E. Neustadt(Author), Ernest R. May (Author) –Thinking in Time: The Uses of History for Decision-Makers
- Hew Strachan, Sibylle Scheipers – The Changing Character of War
- Martin van Creveld – The Sword and the Olive: A Critical History Of The Israeli Defense Force
- Michael D KrauseCody R Phillips – Historical Perspectives of the Operational Art